هخامنشيان
داريوش هخامنشي را سازنده نخستين آبراهي ميدانند كه به دست انسان و براي وصل دو دريا در مصر ساخته شدهاست و در محلي ساختهشده كه اينك كانال سوئز خواندهميشود.
اما داريوش بزرگ علاوه بر اين، مبتكر و سازنده بزرگراه نيز به شمار ميآيد. اين حكمران خردمند به موازات ايجاد و ساخت وسايلي براي ارتباط دريايي منظم، در داخل كشور نيز به ايجاد جاده اصلي و فرعي پرداخت، آن چنان كه مورخان نوشتهاند طول جاده سرتاسري به 2900 كيلومتر رسيده و حتي اين جاده به كشورهاي خارج هم امتداد داشته و ازين راه امور بازرگاني و دادوستد انجام مييافتهاست. اين جادهها ارابهرو بوده، زيرا در آن دوره و آنچنان كه در نقوش تختجمشيد مشهود است، ارابه مورد استفادهبوده و بهخصوص يكي از وسايل سپاهي بهشمار آمده. همچنين و در اين زمان بوده كه تشكيلات چاپاري به وجودآمده و به فاصلههاي معين چاپارخانههايي ساختهاند كه براي رد و بدل كردن بستههاي چاپاري (پستي) آماده خدمت بودهاست. نگهباناني در اين محل گوش به فرمان سرعت بخشيدن به كار و مجري اين فرمان بودهاند:
« نه سرما – نه گرما – نه باد – نه باران – چاپار را از رفتن باز نميدارد.»
در اين دوره خبرنامهاي از مركز كشور (پايتخت) درصد شماره بر لوحه گلي هر هفته تهيه و بهوسيله چاپارهاي آماده به خدمت به مركز ساتراپنشين (استان) و شهرستان ارسال و بدين وسيله فرمان و دستور كشور مدار به مسوولان امر ابلاغ ميشدهاست.
خبررساني آذرخشي- با ايجاد تپهها به فاصله مشخص و استفاده از بلنديهاي طبيعي و ساخت اتاقهاي ديدهباني در شب با آتشافروزي در اين ديدهبانيها و باز و بسته كردن پنجره آن خبرهاي فوري را به پايتخت ميرسانيده و يا از مركز فرماندهي دستورها و فرمان ها را به مسوولان سپاه اعلام ميداشتهاند، كما اين كه بنا به نوشته مورخان خبر فتح آتن پس از 24 ساعت به پايتخت كشور رسيد و جشن و سروري برپا گشت.
ساخت راه و بزرگراههاي ارتباطي در سراسر كشور، سبب ميشده كه هرگاه نيازي وجود داشتهاست، مسوولان و ادارهكنندگان محلي و استاني نيز بتوانند خود را به پايتخت برسانند و در نشستهاي همگاني كه براي مشورت برپا ميشدهاست، شركت كنند. يكي از اين انجمنها و نشستها كه بنا به ضرورت يا بهطور منظم برپا ميشده، «انجمن خشترهپاون»نام داشتهاست.
درباره اين انجمن نوشتهاند: بنا بر امر داريوش هرچند سال يكبار انجمني از ساتراپها و فرمانداران و شهربانان كشور در پايتخت تشكيل مييافت. در اين انجمن مسايل كشور و شهرها به جستار گذاشته ميشد و دشواريها و كم و كاستيها مورد بحث و گفتوگو قرار ميگرفت و گزارش بازرسان ويژه شاهنشاهي كه به نام چشم و گوش شاهنشاه خوانده ميشدند، در اين جمع بررسي ميشد و چه بسا كه خطاكاران شناخته و تنبيه ميشدند. همچنين به گماردگان (خدمتگذاران) كه در انجام گمارش (خدمت) خود نيك كوشيده و مايه خرسندي و آسايش مردم را فراهم ساختهبودند، پاداشهاي ارزنده ارزاني ميگشتهاست. بخشايش اسب والاترين پاداش شمرده ميشدهاست. كارهايي كه در درجه اول اهميت قرارداشته كشاورزي و درختكاري و كندن كاريزهاي آبرساني بودهاست. همچنين به بهترين فرآورده كه روز ويژهاي از سال كه به پيشگاه شاهنشاه آورده ميشد، نيز پاداشي دادهميشد.
اين آيين در نگارههاي سنگي تختجمشيد گويا است و پيشكشكنندگان كه از تيرهها و نژادهاي گوناگون هستند، در آنجا ديده ميشوند.
مبلغ قابل پرداخت 14,900 تومان